Volgens de theorie van Voice Dialogue, de Psychologie van de ikken, hebben we een kant in ons die graag wil veranderen en tegelijkertijd ook een kant die zich daar tegen verzet. De stemmen die we daarbij horen (bijv. “Ik zou echt wat minder vaak willen overwerken.” “Maar dan zadel ik mijn collega’s ermee op.”) noemen we subpersonen of ikken. Deze ikken hebben ieder hun eigen gedachten en gevoelens over wat goed is om te doen en dat is nogal eens tegenstrijdig.

Je primaire ikken voeren de boventoon. Zij zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor de resultaten die je in je leven boekt. In het voorbeeld hierboven is de Autonome ik degene die minder wil overwerken, maar de Pleaser is bang voor de gevolgen.

Een bus vol ikken

Voice Dialogue neemt een bus als metafoor voor je persoonlijkheid. Je verschillende ikken zijn de passagiers en jij zit als chauffeur aan het stuur. Je ikken willen echter niet allemaal dezelfde richting op en hebben verschillende ideeën over hoe de bus bestuurd moet worden.

De passagiers die voor in de bus zitten, laten zich goed horen en als ze erg overtuigd zijn van hun gelijk, heb je zelfs kans dat ze jou opzij duwen en het stuur van je overnemen. Je keuzevrijheid wordt daardoor onmiddellijk beperkt. Zo kan het gebeuren dat opeens je Pusher op de chauffeursstoel zit en die kan alleen maar tempo maken; 'niet zeuren, maar doorgaan'. Dat is zijn functie in jouw leven. De tegenovergestelde kant van de Pusher, de subpersoon die behoefte heeft aan rust of plezier, zit helemaal achterin jouw bus en die hoor je helemaal niet meer... Je snapt dat wanneer jouw Pusher de boventoon voert, je constant onder druk staat en dat dit uiteindelijk tot overspannenheid kan leiden.

Hoe ontstaan subpersonen?

Iedereen ontwikkelt subpersonen om te overleven. Dit gebeurt al vroeg in je leven. Je leert de wereld tegemoet te treden met die kanten van jezelf die ervoor zorgen dat je krijgt wat je nodig hebt en dat je niet voortdurend gekwetst wordt. Ze hebben een beschermende functie.

Sommige ikken worden verstoten

Voor elke primaire ik die voor in de bus zit, is een tegenovergestelde ik (de tegenpool) naar de achterbank of zelfs de kofferbak verbannen. Dit betekent niet dat deze subpersoon ook helemaal weg is. Integendeel, de verstoten ikken reizen als een schaduw met je mee. De subpersonen achter in de bus negeren we meestal. Maar ze laten zich niet altijd tegenhouden. Ze willen ook erkend worden en laten dit in je dagelijks leven geregeld op een storende manier merken.

Het neutrale midden

Je kunt van je Pleaser niet verwachten dat hij assertief gaat optreden. Net zo min als je van je Levensgenieter kunt eisen dat hij gedisciplineerd wordt of dat je Pusher ineens lui op de bank gaat hangen. Daar zijn ze niet toe in staat en dat is ook niet hun taak. De subpersonen in ons blijven wie ze zijn met hun kwaliteiten en de dingen waar zij voor staan. Zolang we echter samenvallen met onze Pleaser, Perfectionist of andere subpersonen hebben we geen keuze.

Persoonlijke ontwikkeling bestaat niet uit het veranderen of wegsturen van je subpersonen, maar uit het leren luisteren naar de verschillende kanten vanuit het neutrale midden. Je leert zowel te luisteren naar de subpersonen die de boventoon voeren, als naar degenen die nauwelijke opvallen en zich afzijdig houden, en je leert om te gaan met de spanning tussen de conflicterende belangen van de diverse ikken. Zo verschillen de Pusher en de Levensgenieter nogal eens van mening over wat er moet gebeuren, evenals de Pleaser en de Autonome ik. Hoe rustiger je vanuit jouw neutrale midden de verschillende kanten kunt bekijken, hoe beter je wordt in het besturen van jezelf.

Voice Dialogue is een zorgvuldige, niet oordelende en diepgaande manier om de diverse kanten van jezelf beter te leren kennen, met als gevolg dat je beter begrijpt waarom je bepaalde neigingen hebt, ze sneller herkent en zo bewustere keuzes kunt maken. Niks hoeft te verdwijnen, het gaat om bewustwording en balans.

Voice dialogue sessie

Tijdens een Voice Dialogue sessie breng je een probleem of dilemma in dat je wilt onderzoeken. Tijdens jouw toelichting wordt duidelijk welke subpersoon het vooral voor het zeggen heeft, en die laten we vervolgens uitgebreid aan het woord. Vervolgens nodigen we de tegenovergestelde - verstoten - subpersoon uit die ook volop de ruimte krijgt om te vertellen hoe hij/zij het graag zou zien. Vanuit het neutrale midden voel en begrijp je heel duidelijk wat er in jou gebeurt. Dit zorgt ervoor dat je minder snel in patronen zult schieten, maar een veel bewustere afweging kunt maken.